Bij mij in de buurt worden binnenkort 29 nieuwe woningen gebouwd. In het midden van dat nieuwe wijkje komt een nieuw pad, het Thea Beckmanpad. Buurtbewoners waren met dit idee gekomen omdat mevrouw Beckman tot haar dood één straat verderop woonde. Er was echter ook weerstand tegen het vernoemen van deze beroemde jeugdboekenschrijfster. Want, zo wordt gezegd, ze was een onaardige (buur)vrouw. Ik vond het een grappige anekdote en vertelde erover aan mijn zus. Zij vertelde vervolgens dat in een documentaire de kleinzoon van Willem Drees schoorvoetend toegaf dat Vadertje Drees geen leuke opa was geweest: hij was nooit echt geïnteresseerd in zijn verhalen. Mijn zus vatte het kernachtig samen: wel sociaal in het groot maar niet erg sociaal in het klein.
Dat zette me aan het denken. Hoe aardig zouden mijn helden eigenlijk zijn en is dat belangrijk? Sinds ik weet dat Leon de Winter er, in mijn ogen, rare ideeën op nahoudt in het Palestijnse conflict ben ik wel gestopt met het lezen van zijn boeken. En mijn persoonlijke helden – mensen in mijn werkveld waar ik bewondering voor heb – zijn meestal wel een combinatie van intelligentie, ambitie én bescheidenheid en toegankelijkheid. Ik hou van mensen die, ondanks een hoge positie, aardig zijn voor hun medemens. Maar om succesvol te zijn is een beetje arrogantie blijkbaar belangrijker dan aardig zijn, zo vertelde ook Ionica Smeets toen ze in Zomergasten het volgende fragment Micha Wertheim uitkoos:
Zelf word ik graag aardig gevonden en voor veel beroepen is dat ook belangrijk. Als je jezelf moet verkopen als adviseur of trainer is de gunfactor belangrijk. Maar aardig ben ik niet altijd. Toen ik als puber in de dorpskroeg werkte en met een geconcentreerde blik aan het werk was, kreeg ik soms de opmerking: kijk eens wat vriendelijker. Ik vond de ‘small talk’ met mijn manlijke stamgasten, veelal werkzaam bij de plaatselijke vleesverwerkingsfabriek, ook erg moeilijk als alternatief VWO-meisje. Dus nee, ik denk niet dat ze mij aardig vonden. En nog steeds ben ik vaak onbewust onaardig: ik kan nogal direct en fel zijn en heb snel mijn oordeel klaar.
Er zijn natuurlijk mensen, zoals waarschijnlijk Willem Drees, die niet gezegend zijn met het geduld om te luisteren naar kinderbelevenissen. En anderen, zoals waarschijnlijk Thea Beckman, die gewoon niet zo goed zijn in praatjes over het weer. Kruistocht in Spijkerbroek wordt er niet minder mooi om, maar toch, dat beeld van onaardigheid blijft aan haar kleven. Vraag blijft over hoe ik zelf herinnerd wil worden?