Een aantal jaren geleden woonde en werkte ik in het buitenland. Het waren prachtige jaren. Ik genoot van het uitzicht op de bergen vanuit ons huis, het heerlijke weer en het avontuur van het werken bij een internationale organisatie.
Het waren ook vermoeiende jaren. Het geregel van de dagelijkse dingen in een land waar je de taal niet goed spreekt en waar de bureaucratische molens anders draaien dan in Nederland kost veel energie. Zo bleek het achterhalen van ons officiële adres al een hele opgave. Het regelen van een brievenbus bleek nog een veel grotere uitdaging. En zonder die brievenbus kregen we nooit de brief die we nodig hadden om een telefoonaansluiting te kunnen regelen.
Het waren financieel ook mooie jaren want als medewerker van de Verenigde Naties (VN) betaal je geen belasting. Nou is het leven als expat eveneens schreeuwend duur, maar dan nog houd je voldoende over om goed van te leven en te sparen.
De verhuizing terug naar Nederland was gelukkig iets eenvoudiger. We gingen terug naar ons oude huis, hingen de schilderijen weer op de spijkers die nog in de muur zaten en pakten ons oude leven weer op. Inmiddels was ik voor mezelf begonnen en toen het tijd was voor de belastingaangifte zocht ik een accountant die dat voor me wilde doen. Een deel van ons gezinsinkomen over het betreffende jaar was afkomstig van de VN en werd door de belastingdienst niet meegeteld. Het gevolg was dat we, volgens de belastingdienst, een laag inkomen hadden en recht hadden op zorgtoeslag. Die moesten we alleen even aanvragen en dat zou zo geregeld zijn.
Wat te doen? De aanvraag doen en het geld in ontvangst nemen? We hebben er immers formeel recht op. Het is geen fraude of belastingontduiking. Aan de andere kant, moreel gezien hebben we er helemaal geen recht op want dit geld hebben we helemaal niet nodig als je naar het werkelijke inkomen kijkt.
Ik realiseerde me direct dat wij niet de enigen in zo’n situatie waren. Er werken natuurlijk veel Nederlanders bij een internationale organisatie zoals de EU of de VN. Die hebben volgens de belasting dus een inkomen van bijna niets terwijl ze in de -niet fiscale- werkelijkheid zeer riant verdienen. Hebben die dan allemaal recht op toeslagen? En zouden ze die dan ook werkelijk aanvragen? Wat zou jij doen in zo’n geval?